Уильям Филлипс

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Уильям Дэниел Филлипс
ағылш. William Daniel Phillips
Туған күні

5 қараша 1948 (1948-11-05) (75 жас)

Туған жері

Уилкс-Барр, Пенсильвания, АҚШ

Ғылыми аясы

физика

Жұмыс орны

Ұлттық стандарттар және технологиялар институты

Ғылыми атағы

профессор

Марапаттары


Нобель сыйлығы Физика саласындағы Нобель сыйлығы (1997)

Уильям Дэниэл Филлипс (1948 жылы 5 қарашада дүниеге келген) — американдық физик. Ол 1997 жылы физика бойынша Нобель сыйлығын Стивен Чу және Клод Коэн-Таннуджимен бөлісті.

«Температура — кинетикалық энергия деп атайтын нәрсенің өлшемі, яғни қозғалыс энергиясы».[1]

Өмірбаяны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Филлипс Пенсильвания штатының Джуниата қаласында тұратын Уильям Корнелиус Филлипс пен Италияның Рипакандида қаласынан Мэри Кэтрин Савиноның отбасында дүниеге келген. Ол анасы жағынан итальяндық, ал әкесі жағынан уэльс текті. Ата-анасы 1959 жылы Кэмп Хиллге (Харрисбург маңы, Пенсильвания) көшіп келді, онда ол орта мектепте оқыды және 1966 жылы өз сыныбының қоштасу сөзімен бітірді. Ол 1970 жылы Джуниата колледжін үздік бітірді. Осыдан кейін ол Массачусетс технологиялық институтында физика докторы дәрежесін алды. 1978 жылы NIST-ке қосылды.

1996 жылы Франклин институтының Альберт А. Мишельсон медалін алды.[2]

Филлипстің докторлық диссертациясы H2O-дағы протонның магниттік моментіне қатысты. Кейінірек ол Бозе—Эйнштейн конденсаттарымен біраз жұмыс жасады. 1997 жылы ол Клод Коэн-Таннуджи және Стивен Чумен бірге Ұлттық стандарттар және технологиялар институтында газ тәрізді атомдардың қозғалысын жақсырақ зерттеу мақсатында олардың қозғалысын баяулататын лазерлік салқындатуға қосқан үлесі және әсіресе Зееман баяу ойлап тапқаны үшін физика бойынша Нобель сыйлығын жеңіп алды.

Филлипс сонымен қатар Мэриленд университетінің компьютерлік, математикалық және жаратылыстану ғылымдары колледжінің құрамдас бөлігі, Мэриленд университеті, Колледж Парк физика профессоры.

Филлипс 2008 жылдың мамыр айында президент Джордж Бушқа хатқа қол қойған физика бойынша Нобель сыйлығының 20 американдық иегерінің бірі, оны, Энергетика департаментінің ғылым басқармасына, Ұлттық ғылым қорына және Ұлттық стандарттар мен технологиялар институтына қосымша төтенше қаржыландыруды сұрау арқылы «2008 қаржы жылында іргелі ғылыми зерттеулерге келтірілген зиянды жоюға» шақырған. [3]

Ол президент Обамадан таза энергияны зерттеуге, технологияға және демонстрацияға жылына 15 миллиард доллар тұрақты қолдау көрсетуге шақырған хатқа қол қойған 35 Нобель сыйлығының лауреатының бірі.[4]

Ол дін мен ғылым диалогына араласқан әйгілі үш ғалымның және әдіскердің бірі. Қалған екі ғалым және әдіскер әріптестер — химик Чарльз Коулсон және 1981 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты Артур Леонард Шоулоу.[ цитата қажет ]

2010 жылдың қазан айында Филлипс лауреаттық бағдарламамен АҚШ-тың Ғылым және инженерия фестивалінің түскі асына қатысып, онда орта және жоғары сынып оқушылары Нобель сыйлығының лауреаты ғалыммен түскі ас үстінде бейресми әңгімеге кірісті.[5] Филлипс сонымен қатар АҚШ ғылым және инженерлік фестивалінің консультативтік кеңесінің мүшесі.[6]

Марапаттар мен құрметтер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Филлипс көптеген марапаттарға ие болды.

  • Мэриленд Ғылым академиясының көрнекті жас ғалым сыйлығы, 1982
  • Сауда департаментінің күміс медалі, 1983
  • Ұлттық стандарттар бюросының Сэмюэль Уэсли Страттон сыйлығы, 1987
  • Вашингтон Джейси орталығының Артур С. Флемминг сыйлығы, 1988
  • Сауда департаментінің алтын медалі, 1993
  • Американдық өнер және ғылым академиясына сайлану, 1995
  • NIST стипендиаты ретінде сайлану, 1995
  • Франклин институтының Мишельсон медалі, 1996
  • Ұлттық ғылым академиясына сайлану, 1997
  • Физика бойынша Нобель сыйлығы, 1997
  • Артур Л. Шоулоудың лазерлік ғылымдағы сыйлығы, (APS) 1998
  • Американдық жетістіктер академиясының Алтын тақта сыйлығы, 1999 [7]
  • Американ физика мұғалімдерінің ассоциасының Рихтмейер сыйлығы, 2000
  • Еуропалық өнер, ғылым және гуманитарлық ғылымдар академиясына сайлану (титулдық мүше), 2000
  • 2004 жылы Папа Ғылым академиясының академигі болып тағайындалды.
  • Президенттік дәрежелі марапат, 2005
  • Америкаға қызмет сыйлығы – Мансап жетістігі – 2006
  • Ғылыми аспап жасаушылардың табынушылық компаниясының құрметті леверисті

Жеке өмір

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Филлипс MIT-ге барар алдында Джейн Ван Виненге үйленді. Екеуі де некелерінің басында тұрақты шіркеуге бармаған. Дегенмен, 1979 жылы олар Мэриленд штатындағы Гайтерсбург қаласындағы Фэрхейвен Біріккен Методисттік Шіркеуіне қосылды, өйткені олар оның әртүрлілігін жоғары бағалады. Ол Халықаралық ғылым және дін қоғамының негізін қалаушы мүшесі. Олардың екі қызы бар; Rebound Designs негізін қалаған Кэйтлин Филлипс (1979 жылы туған) және ғылыми коммуникация саласында жұмыс істейтін Кристин Филлипс (1981 жылы туған).

Мэриленд университетінің химия және биохимия кафедрасында өткен семинарда Филлипс «Оптикалық торлардағы когерентті атомдар» деп атап: «Рубидий – Бозе-Эйнштейн конденсаттарына Құдайдың сыйы» деп атап өтті.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ William Daniel Phillips - Hyde Park Civilizace | Česká televize, https://www.ceskatelevize.cz/porady/10441294653-hyde-park-civilizace/219411058091109/, retrieved 2023-08-10 
  2. ↑ Franklin Laureate Database – Albert A. Michelson Medal Laureates. Franklin Institute. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 сәуір 2012. Тексерілді, 16 маусым 2011.
  3. ↑ A Letter from America's Physics Nobel Laureates.
  4. ↑ Open Letter to President Obama (PDF). Мұрағатталған 1 желтоқсанның 2011 жылы.. Retrieved on 2012-01-28.
  5. ↑ Lunch with a Laureate. Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 маусым 2010. Тексерілді, 9 желтоқсан 2010.. usasciencefestival.org (2010)
  6. ↑ Advisors Мұрағатталған {{{2}}}.. Usasciencefestival.org. Retrieved on 2012-01-28.
  7. ↑ Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement. www.achievement.org. American Academy of Achievement.

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу

Рихтер / Тинг (1976) • Ф. Андерсон / Мотт / Ван Флек (1977) • Капица / Пензиас / Р. Вильсон (1978) • Глэшоу / Салам / Вайнберг (1979) • Кронин / Фитч (1980) • Бломберген / Шавлов / К. Сигбан (1981) • Вильсон (1982) • Чандрасекар / Фаулер (1983) • Руббиа / ван дер Мер (1984) • фон Клитцинг (1985) • Руска / Бинниг / Рорер (1986) • Беднорц / Мюллер (1987) • Ледерман / Шварц / Стейнбергер (1988) • Рамзей / Демельт / Пауль (1989) • Фридман / Кендалл / Р. Тейлор (1990) • де Жен (1991) • Шарпак (1992) • Халс / Дж. Тейлор (1993) • Брокхауз / Шалл (1994) • Перл / Райнес (1995) • Д. Ли / Ошеров / Ричардсон (1996) • Чу / Коэн-Таннуджи / Филлипс (1997) • Лафлин / Штермер / Цуи (1998) • ’т Хоофт / Велтман (1999) • Алферов / Кремер / Килби (2000)

«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Уильям_Филлипс&oldid=3227881» бетінен алынған